Gebouwen verbruiken ontzettend veel energie. Vanwege zowel het klimaat als het kostenplaatje van energie is het interessant om ons af te vragen: Hoe dringen we energieverbruik van kantoren terug? In de winter de verwarming lager zetten en in de zomer minder snel de airco aan?
Dit zal al direct een discussie starten. De temperatuur op bijvoorbeeld de werkplek is vaak het onderwerp van gesprek. Iedereen heeft wel een collega die het met 5 lagen kleding aan nog koud heeft, terwijl een andere collega nog vrolijk in t-shirt rond loopt. De meeste werknemers zien het liefst een constante en comfortabele temperatuur. Hoe is deze behoefte te combineren met het terugdringen van energieverbruik?
Met het project DYNKA (DYNamisch licht en binnenklimaat voor KAntoren) onderzoeken we in welke mate de juiste dynamische combinatie van LED licht en temperatuur kan zorgen voor minder energieverbruik op het gebied van verwarming of verkoeling. Ook bekijken we de invloed hiervan op de gezondheid (alertheid, slaap-waakritme, comfort, metabolisme & temperatuur perceptie) van de medewerkers.
Temperatuur van de werkplek
Mensen streven vaak naar een constante temperatuur en deze wordt hooguit aangepast bij afwezigheid en thuis tijdens de nachten. Dit voelt wellicht comfortabel, maar is dit ook gezond? Gezondheid en comfort betekenen niet per se hetzelfde. Daarnaast zorgt het aanhouden van een constante temperatuur voor een hoog energieverbruik. In de afgelopen jaren is veel kennis verzameld over de effecten van temperatuur op onze (metabole) gezondheid, overgewicht en diabetes. Onderzoek van de Universiteit Maastricht laat zien dat milde variaties buiten de comfortzone de gezondheid van mensen sterk kan verbeteren. Ook weten we dat mensen zich heel goed kunnen aanpassen aan een variatie in binnenklimaat als ze gelegenheid krijgen daaraan te wennen en als ze zelf controle kunnen uitoefenen (adaptief comfort).
Dit realiseer je door een variatie van temperatuur door de dag (drifting indoor temperature), bijvoorbeeld met behulp van lokale klimaatsystemen of lokale regelmogelijkheden. Een variatie van temparatuur gedurende de dag kan ook bijdragen aan het terugdringen van energieverbruik. Met DYNKA hebben we de ambitie om een energiebesparing te realiseren van tenminste 15% ten opzichte van een traditioneel geklimatiseerd kantoor. Daarnaast willen we zorgen voor een gezonde werkplek. Bij gezondheid letten we dan op alertheid, slaap-waakritme, comfort, metabolisme, temperatuur & perceptie.
Licht als dimensie
Daarom gaan we in DYNKA een stap verder: Licht wordt als dimensie toegevoegd. Licht heeft invloed op slaap en herstelprocessen ’s nachts en op activiteit en alertheid overdag. In onze huidige samenleving is het slaap-waakritme echter niet meer aangepast aan het natuurlijke dag- en nachtritme wat veelal leidt tot een afname van de duur en kwaliteit van slaap, maar ook de thermoregulatie van het lichaam. Een hoge lichtintensiteit in de ochtend laat een lagere lichaamskerntemperatuur zien en beïnvloedt ook de temperatuurverdeling van het lichaam (Te Kulve 2017). Temperatuurverdeling van het lichaam is op zijn beurt weer een belangrijke factor voor thermisch comfort. Ook de lichtkleur (meer rood ten opzichte van meer blauw licht) beïnvloedt de lichaamstemperatuur en het comfort. Het recente onderzoek laat zien dat interacties tussen blootstelling aan licht en verschillende temperaturen heel relevant zijn voor de metabole gezondheid en de comfortbeleving. Met modern dynamisch LED-licht in een dynamisch binnenklimaat kan het slaap-waak ritme, visueel comfort, thermisch comfort en sensatie, alertheid, fysiologie, gezondheid, en het welzijn gunstig beïnvloed worden.
DYNKA
DYNKA richt zich op de vraag in welke mate de interactie van LED licht met omgevingstemperatuur het energiegebruik voor verwarming of koeling gunstig zal beïnvloeden en hoe dit vertaald kan worden in concrete installatieconcepten en innovatieve dynamische kantoor systemen.